Nijmegen in de Koude Oorlog
U daalt af in een speciaal gebouwde, onopvallende bunker in het hart van de stad. Deze locatie moest bescherming bieden tegen een eventuele (nucleaire) Russische aanval. U proeft de sfeer van bedompte schuilruimtes en verplaatst u in de tijd van toen. Wat is de achtergrond van deze vergeten schuilkelder?
Na de Tweede Wereldoorlog is de wereld gedurende decennia in de ban van de rivaliteit tussen het kapitalistische Westen onder leiding van de Verenigde Staten enerzijds en het communistische Oostblok dat door de Sovjet-Unie gedomineerd werd anderzijds. De angst voor een Derde Wereldoorlog en de inzet van de atoombom (die Japan in 1945 op de knieën dwong) overheerste deze tegenstellingen. Ook in Nijmegen werden er maatregelen genomen tegen een mogelijke Russische aanval. De Waalstad had de oorlog en het gruwelijke bombardement van 22 februari 1944 nog vers in het geheugen. Nijmegen bereidde zich net als een groot aantal andere steden voor op een nucleaire aanval…
In de nabijheid van de stadscentrum bezoeken we een onopvallende bunker die tijdens de Koude Oorlog dienst heeft gedaan om mensen te beschermen tegen de Russen. Wat is de achtergrond van deze vergeten plaats? Hoe realistisch was de angst voor het communisme in het algemeen en een atoomoorlog in het bijzonder? Hoe schatte men dat toentertijd in? Daarvoor nemen we de activiteiten van de in 1952 opgerichte Bescherming Bevolking (BB) onder de loep. Welke locaties in de stad (en omgeving) waren bij de BB in gebruik? Hoe werd er door Nijmegenaren gereageerd op de leden van de BB?
We bespreken op verschillende plaatsen de dilemma’s waarvoor de overheid kwam te staan in het geval van een vijandelijke aanval. Wie mochten er schuilen in het geval van een aanval? In de context van de Koude Oorlog een bloedserieuze vraag met een evenzo bloedserieus antwoord, hoe anders we tegenwoordig ook naar deze periode uit de geschiedenis kijken.
Duur rondleiding: ruim een uur
Reserveren: kan hier
Alle stadswandelingen zijn tot stand gekomen door middel van:
- uitgebreid historisch onderzoek in diverse archieven
- literatuurstudie
- interviews
Literatuursuggesties:
- B. van der Boom, Atoomgevaar? Dan zeker B.B. De geschiedenis van de Bescherming Bevolking (Amsterdam 2000)
- J. L. Gaddis, De Koude Oorlog (Amsterdam 2008)
- M. Traa, De Russen komen! Nederland in de Koude Oorlog (Amsterdam 2009)