Nijmegen 1940-1945: een wereldoorlog wordt werkelijkheid
De Tweede Wereldoorlog is aan Nijmegen niet voorbijgegaan. Er zijn zichtbare en voelbare diepe sporen getrokken door de stad. De littekens van de Jodenvervolging, het niets en niemand ontziende bombardement door de Amerikanen op 22 februari 1944, de hevige gevechten tijdens de bevrijding van de stad en de daarop volgende periode dat Nijmegen frontstad was, zijn niet weg te denken uit de geschiedenis van de stad. Vrijwel geen enkele familie is in Nijmegen aan de (gevolgen van de) oorlog ontsnapt.
Aan de hand van archiefbronnen, foto’s en verhalen van ooggetuigen komt het menselijke verhaal van Nijmegen in de periode 1940-1945 naar voren. Historici van Stadswandeling Nijmegen hebben zich tijdens jarenlang onderzoek verdiept in de oorlogsjaren. We lopen langs sprekende herinneringsplaatsen, die ieder een bepaald aspect van de oorlog in het dagelijkse stadsleven belichten. Deze, vaak vergeten of achteloos voorbijgelopen, plekken zijn het decor geweest van tragische gebeurtenissen die grote invloed hadden op het leven van betrokkenen en hun naasten. Hoe hebben de Nijmegenaren deze zwarte periode ervaren en welke herinneringen kleven er voor hen aan bepaalde plekken in de stad?
Hét verhaal van dé oorlog is niet te vertellen, ook in Nijmegen niet. Deze ‘algemene’ oorlogswandeling snijdt een verscheidenheid aan thema’s aan, zoals:
- de voorbereiding en de inval van het Duitse leger op 10 mei 1940;
- de rol van de Nationaal Socialistische Beweging (NSB);
- de systematische wijze waarop de Joodse gemeenschap in de stad vervolgd is;
- het verzet;
- het bombardement op 22 februari 1944;
- operatie ‘Market Garden’, de bevrijding van Nijmegen en de daarop volgende periode van Nijmegen frontstad.
Duur rondleiding: ruim een uur
Reserveren: kan hier
Alle stadswandelingen zijn tot stand gekomen door middel van:
- uitgebreid historisch onderzoek in diverse archieven
- literatuurstudie
- interviews
Literatuursuggesties:
- J. Brauer, ‘Over de grens. Verzet en verraad in de grensregio Nijmegen-Kleef 1930-1940; twee casestudies’ in: Jaarboek Numaga 61 (2014)
- J. Rosendaal, Nijmegen ’44. Verwoesting, verdriet en verwerking (Nijmegen 2009)
- J. Rosendaal, De bevrijding in beeld. Van Neerpelt tot Wesel, 1944-1945 (Nijmegen 2014)
- L. Savenije, ‘In dienst van de nieuwe orde? De Nijmeegse gemeentepolitie onder hoofdcommissaris A.J.M. van Dijk (1941-1943)’ in: Jaarboek Numaga 59 (2012)
Internet: